Uy-joy nizolarining sudda ko‘rilishi tartibi.

Uy-joy nizolarining sudda ko'rish tartibi .
 
         Qonun oilachiligimizga ko'ra, mulkdor, ijarachi va hujjat a'zolari o'rtasida uy-joy masalasida kelib chiqqan nizolar sud tartibida hal qurilish. 
Bunday nizolar qatoriga, masofa, uyga boshlash, uy-joydan yuk tashish huquqini yo'qotgan deb topish, uydan ko'chirish chiqarish bilan bog'liq masalalarni ajratish. 
Ushbadagi yuk ko'rishda moddiy va protsessual qonun normalarini to'g'ri qo'llash muhim korxona ega. Shu bois ularning sudda ko'rib chiqishning protsessual xususiyiyatlari qonunchilikda mustahkamlangan. 
Bu davlat Oliy sud Plenumining "Uy-joy nizolari bo'yicha sud amaliyoti to'g'risida"gi qarori qabul qilindi. Eng avvalo, sudlar uy-joy bilan bog'liq nizolarni hal qilishda ularga xususiy yoki uy-joy fondiga tegishli dizayn qoidalari kerak. 
Chunki, uy-joyning huquqiy maqomini aniqlashtirmasdan turib, ushbu masaladagi ishlar bo'yicha moddiy huquq normalarini qo'llash mumkin emas. 
Xususiy mulkida uyi, kvartirasi bo'lgan shaxsiy voyaga yetgan oila a'zolarining roziligi bilan boshqa shaxslarni turar-joyga ko'chirib olish, jismoniy va yuridik shaxslarga xususiy mulk ijaraga olish haqlidirlar. 
Ushbu loyihani amalga oshirish uchun zarur bo'lgan xususiyatlardan biri shuki, nizoli uyda yashovchi voyaga yetgan barcha tarkibiy qismlarga jalb qilish. Shu tufayli, sudlar nizoli uydayashovchi voyaga yetgan shaxslarning doirasini aniqlashi va ularning sudga jalb qilish chorasini ko'rish kerak. 
Uyga qo'shimcha masofadan turib turib-joydan bo'lgan huquqni yo'qotgan deb topish to'g'ridan-to'g'ri da'volarni hal etish nihoyatda mas'ul.
Bunda sudning shaxsiy O'zbekiston Respublikasi Uy-joy kodeksining 32- tahrir 2 va 3-qismlarida qayd etilgan shaxslar safiga kirishi yoki boshqa asos bo'yicha uyda yashashga bo'lgan huquqiy munosabatlarini, qanda y sabablarga ko'ra. ra , yashamayotgani va da'voni to'g'ri hal qilish uchun ega bo'lgan boshqa ishlarni bajarishni taqozo qiladi. 
Shunga ko'ra, sudlar mulkdorning oila a'zolariga kimlar kirishini muhimi muvaffaqiyat ega. O'zbekiston Respublikasi Oliy sud Plenumining 2004 yil 21 maydagi "Uy-joy nizolari bo'yicha sud amaliyoti haqida"gi qarori 5-bandiga ko'ra, mulkdorning oila'zolari deb, u bilan birga yashayotgan (eri) va sudlanuvchi. farzandlari tan. Er-xotinning ota-onasi, mulkdor bilan doimiy yashayotgan oilali farzandlari, mehnatga muhtojsiz boqimandalar, mulkdor bilan doimiy birga yashayotgan holda, agar ular mulkdor umumiy xo'jalik yuritayotgan va uning turar joyida ro'yxatdan o'tgan bo'lsa. , mulkdorning oila a'zosi deb topilishi mumkin. 
mulkdorning mulki yoki eri, ota-onasidan boshqa bolalarni oila a'zosi deb topish masalasini hal etishda sud ijarachi va uning oila a'zolari bilan munosabatlarini, umumiy xo'jalik yuritishgani, bir-biriga yordam ko'rsatib kelgan. shaxsiy munosabatlari tegishli huquqlarini zarur. Bundan tashqari sudlar uy-joydan foydalanish huquqini yo'qotgan deb topish haqidagi da'volarni ko'rishda da'voni qanoatlantirishga asos bo'ladigan maxsus da'vo muddati o'tgan
 yo o'tmaganini olishi shart.
Chunki, Uy-joy kodining 52-                                                                    olti oy muddatdan foydalanish mumkin.
Vaqtincha bo'lmaganida shaxsiy turar joy saqlanadigan joyda olti oydan ortiq vaqtga turadi:
Harbiy xizmatga chaqirilganda–chaqiruv bo'yicha harbiy xizmatni o'tashning butun davri davomida;
kontrakt bo'yicha harbiy xizmatga kirilganda - kontrakt bo'yicha harbiy xizmatni o'tashning butun davri;
ish lari va xizmat bo'yicha chet elga safarida bo'lishi yoki ta'lim olishi munosabati bilan talabalar, doktorantlar va vaqtincha yashash joyidan vaqtincha jo'b ketganida — ushbu ishni tashkil etish, xizmat safarida bo'lish yoki ta'lim olishning butun davri;
Bolalar tarbiyalash uchun bolalarga, qarindoshlarga yoki homiylarga, vasiylarga topshirilganda— ular bu borada, qarindoshlar yoki homiylar, vasiylar qaramog'ida bo'ladigan butun davr. Bunda bolalar chiqib ketgan joyda turar oilaning boshqa a'zolari yashash uchun qolgan bo'lishi taqozo qilinadi.
Shaxs muddatdan ortiq davr uyda bo'lib qoladi-joydan yuk tashish huquqini yo'qotgan deb topilishi mumkin. Bu manfaatdor shaxsning da'vosi bo'yicha sud yo'li bilan amalga oshirish.
Agar sudning shaxsiy muddatidan ortiq vaqt yashamasligini uzrli sabablar tufayli kelgan hisoblasa, da'voni rad etadi.
Bundan tashqari uy-joy mulkdoriga nisbatan ushbu uy-joyda yashash huquqini yo'qotgan deb topishga yo'l qo'yilmaydi.
Shuni ham tartibga solishki, notarial xavfsizlik sog'ligi uy-joy oldi-sotdi kerakda sotuvchi, uning oila a'zolari yoki yashovchi boshqa shaxsiy turar joy-joy ro'yxatidan chiqib ketish muddati ko'proq vaqt bo'lsa, shu muddatdan keyin, vaqt ko'p. 'tilmagan bo'lsa, korxona xavfsizlik kundan e'tiboran ular turar-joydan yuk tashish huquqini yo'qotgan deb hisoblanadi.
Xulosa qilib aytganda, uy-joy nizolari bilan bog'liq ishlarning moddiy va protsessual qonun normalariga rioya qilgan holda ko'rilishi shaxsiy huquq va manfaatlarini ta'minlashga xizmat qiladi.
 
 
Fuqarolik ishlari bo'yicha Bog'ot 
Tumanlararo sudining sudyasi                                                                          Ataev Ruslanbek Azadovich