“Yangi O'zbekiston – yangi sud” SUD QARORLARINI QAYTA KO'RISHNING YANGI TARTIBI So'ngi vaziyatda sud-huquq yanada kuchaydi, jismoniy va tadbirkorlarning huquqlari va jismoniy manfaatlarini ishonchli himoya qilish, odil sudlovni samarali ta'minlash bo'yicha. ' yicha ishchi ishlar olib borilmoqda.  Olib borilgan ishlar natijalari o'laroq sudlovni amalga oshirish jarayonlarining xususiyatlari va jismoniy yordamni himoya qilish darajasi yangi bosqichga chiqmoqda. Fuqarolarni odil sudlovdan ishlab chiqarish prinsiplarini “Oʻzbekiston – yangi sud” asosida yanada yaxshilash uchun insonning qadr-qimmati barqarorligini taʼminlashga muhim yaratish amalga oshirilmoqda. Shu munosabat bilan, “Sud qarorlarining tiklanishi va asosliligini tartibga solish tartibi takomil himoyasi bilan O'zbekiston Respublikasi Iqtisodiy protsessual kodeksiga o' Qonun va qo'shimchalar to'g'risida” O'zbekiston Res publikasi Qonuni qabul qilinishi. Uch Qonunga asosan, apellyatsiya yoki kassatsiya tartibida ko'rilgan ishlar bo'yicha tumanlararo, tuman, shahar iqtisodiy sudlarining ishlab chiqarish kuchga kirgan hal qiluv qarori, ajrimi, qarori, apellyatsiya yoki kassatsiya instansiyasi sudi ning qarori ustidan Qoraqalpog'iston Respublikasi sudiga, viloyatlar va Toshkent shahar sudlariga taftish tartibida shikoyat qilish (protest keltirilishi) mumkin bo'ldi. O'zbekiston Respublikasining Iqtisodiy protsessual kodeksiga yordam o' Vertga ko'ra, apellyatsiya va kassatsiya instansiya sudlari tomonidan hal qiluv qarorini bekor qilib, yangidan ko'rish uchun birinchiishni instansiyaga stansiyaga joylashtirish.  Endilikda, ishning ishda ishtirok etuvchi, sud majlisining va vaqti joyi to'g'risida tegishli tarzda tuzilgan bir-bir shaxsning yo'qligida ko'rilganligi va ishda ishtirok etishi mumkin bo'lgan shaxslarning huquq va erkinliklari to'g'risida qarori qabul qilingan hamda topshirilgan talab bo'yicha sud tomonidan hal qiluv qarori qabul qilinmaganligi aniqlanganda apellyatsiya yoki kassatsiya instansiyasi sudi ishni birinchi instansiya sudida ish yuritish bo'yicha ko'radi. Ishni birinchi instansiya sudida ish yuritish bo'yicha ko'rishga o'tish haqida ajrim chiqarilib, unda kerak bo'lgan ko'rinishga ega. To'g'ridan-to'g'ri sud jarayoni bekor qilinadi. Bunday holda qarorning o'zgartirilgan sud tomoni Iqtisiy protsessual Kodeksning 118- planda nazarida tutilgan taqsimlanishi ko'r.
Bundan qo'shimcha, alyatsiya instansiya sudiga shikoyat (protest) muddati o'zgarmagan bo'lsa-da, biroq kassatsiya va taftish instansiyalariga (protest) qayta ishlash muddatlariga o'zgartirish va qo'shimchalar kiritildi. 
Unga ko'ra, kassatsiya shikoyati (protesti) birinchi instansiya sudining hal qiluv qarori kuchga kirgan kundan e'tiboran olti oy ichida mumkin.  
Kassatsiya shikoyati (protesti) berishning o'tkazib yuborilgan muddati shikoyat (protest) bergan shaxsning iltimosnomasi bo'yicha kassatsiya instansiyasi sudi berilgan, agar iltimosnoma kassatsiya shikoyatini (protestini) berish muddati o'tgan kundan e'tiboran uch oy ichida berilgan va kassatsiya shikoyatini (protestini) protestini) berish muddati o'tkazib yuborilishining sabablari sud tomonidan uzrli deb topilgan bo'lsa,i mumkin bo'ldi. 
Taftish tartibidagi shikoyat (protest) birinchi instansiya sudining hal qiluv qarori, ajrimi, qarori stress kuchga kirgan kundan e'tiboran bir yil ichida kiritiladi. 
Qoraqalpog'iston Respublikasi sudiga, viloyatlar va Toshkent shahar sudlariga taftish tartibidagi shikoyat (protest) berish muddatini uzaytirish instansiyasi qaror qabul qiling. tiboran uch oy ichida mumkin. 
O'zbekiston Respublikasi Oliy sudining Iqtisodiy ishlar bo'yicha sudlov hay'atiga taftish tartibida shikoyat (protest) berish muddati Qoraqalpog'iston Respublikasi sudi, viloyatlar va Toshkent shahar sudlari ishni taftish tartibida ko'rish qabul qilinishi bo'yicha qaror qabul qiling. qadar o'tgan bo'lsa, taftish tartibidagi shikoyat (protest) ushbu sudlar tomonidan ko'rish mumkin bo'lgan qaror qabul qilingan kundan e'tiboran uch oy ichida mumkin. 
Shu bilan birga, O'zbekiston Respublikasi Oliy sudining Rayosatiga O'zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisining, Bosh prokurorining protesti Iqtisodiy protsessual Kodeksning 307-                                    lekin O'zbekiston Respublikasi Oliy sudining Iqtisodiy ishlar bo'yicha sudlov hay'ati tomonidan kiritilgan taftish tartibida ko'rish joyi bo'yicha qaror qabul qilingan kundan e'tiboran olti oydan ortiq bo'lmagan muddatda tuzilishi mumkin. 
Taftish tartibidagi shikoyat (protest) berishning o'tkazib yuborilgan muddatiga taftish tartibida shikoyat qilish (protest) bergan shaxsning iltimosnomasi bo'yicha sud, agar (protestni) berish muddati o'tkazib yuborilishining sabablari sud tomonidan uzrli deb topilgan bo'lsa, tiklanishi mumkin.
Ushbu Qonunga tuzatishlarga o'zgartirish va qo'shimcha ko'ra, sud hujjatlar ustidan shikoyat (protest) qilishdan farqli, kelgusida shaxsiy va yuridik shaxslar shaxsiy investitsiyalar sudining sud hujjatlari qonuni y kuchga kirguniga qadar apel tartibida yoki kuchga kirgan. sudga nisbatan esa kassatsiya tartibi shikoyat qilish huquqi kafolatlanadi (protest).   
 
  
                                         Baxodir Davlatov, Xorazm viloyati sudining 
                                         iqtisodiy ishlari bo'yicha sudyasi 31.01.2024
 [ilova=112:jangi-888-onun-bjicha.doc]